جست و جو براي هر چيزي
مشاوره تغذیه و رژیم درمانی لاغری تاپ دایت - سپیده مهدیخانی
علت چاقی ژنتیکی چیست ؟
آیا چاقی می تواند منشاء ژنتیک داشته باشد و آیا چاقی ژنتیکی قابل کنترل است؟
علت چاقی بسیاری از افراد چاقی ژنتیکی است .امروزه چاقی به عنوان یک بیماری به شمار می رود.از عوارض چاقی می توانیم به ابتلا به بیماری های قلبی عروقی، فشار خون بالا، هایپر لیپیدمی(افزایش چربی خون)، اختلال عملکرد اندوتلیال(روده کوچک)، دیابت نوع 2 و مقاومت به انسولین ، آکانتوز نیگریکانس(تیرگی پوست)، استئاتوز کبدی ( یک نوع از بیماری کبد) ، بلوغ زودرس، هیپوگنادیسم و اختلالات باروری مانند سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCO) نام برد.
. اگر چاقی در زمان کودکی و نوجوانی پدیدارشود، بسیار نگران کننده تر است و ممکن است عوارض جبران ناپذیری بر زندگی کودک دلبندمان داشته باشد. بارها شنیده ایم که چاقی ژنتیکی است و حتی بعضی از افراد بیان می کنند که من ژن چاقی دارم و نمی توانم لاغر بشوم و بعضی دیگر رژیم گرفتن را بی فایده می دانند.ایا واقعا چاقی ژنتیکی است و اگر ژنتیکی است آیا امکان دارد که فردی با داشتن ژن های چاقی بتواند وزن طبیعی داشته باشد؟ چاقی ژنتیکی چه ویژگی هایی دارد و از چه سنی میتوان چاقی ژنتیکی را تشخیص و درمان نمود؟اگر کودک یا نوجوان چاق دارید و یا اگر خود مبتلا به چاقی هستید با ما همراه باشید تا پاسخ صحیح این سوالات را بدانید.در صورتی که سوالی داردی که در این مقاله به آن پاسخ داده نشده است می توانید در ایمیل مطرح کنید و پاسخ سوال خود را دریافت نمایید
همانطور که می دانید چاقی وقتی ایجاد می شود که میزان انرژی دریافتی برای مدت طولانی بیشتر از میزان انرژی مصرفی باشد. ژنتیک ما در زمان های بسیار دور زمانی شکل گرفته است که غذا فقط به صورت دوره ای در دسترس بوده و خطر قحطی همیشه وجود داشته است. علاوه بر این، به دست آوردن غذا ، جنگ یا فرار نیاز به فعالیت فیزیکی زیادی داشت. در نتیجه، ژنتیک اغلب انسان های امروزی استعداد زیادی در ذخیره انرژی اضافی به صورت بافت چربی را دارند.به عبارت دیگر بزرگسالان امروزی همان ژنتیک ذخیره کننده چربی انسان های اولیه را دارند، اما در جامعه ای کم تحرک و سرشار از مواد غذایی پرکالری زندگی می کنند.این عدم تطابق بین ژنتیک و شرایط زندگی امروزی ما می تواند موجب به عدم تعادل انرژی و در نهایت چاقی شود.
استعداد ژنتیکی و ارتباط آن با محیط
همان طور که قبلا هم گفتیم چاقی ناشی از عدم تعادل انرژی دریافتی و مصرفی است. وقتی انرژی دریافتی بیشتر از انرژی مصرفی باشد،انرژی اضافه به صورت چربی ذخیره خواهد شد. ابتدا سلول های چربی بزرگ می شوند تا بتوانند مقدار بیشتری چربی را در خود نگه دارند و در نهایت تعداد آنها افزایش پیدا می کند که معمولا افزایش تعداد سلول های چربی در دوران کودکی و نوجوانی صورت می گیرد.علت حساسیت ویژه ای که به چاقی دوران کودکی و نوجوانی وجود دارد نیز همین است. چون وقتی حجم سلول چربی زیاد میشود راحت تر می توان آن را کاهش داد ولی کاهش تعداد سلول های چربی بسیار سخت است.
اکنون وقت پاسخ دادن به این سوال است که آیا چاقی واقعا ژنتیکی است؟ بله ژن ها در ٪۲۰-۸۰٪ موارد به چاق شدن کمک می کنند ولی خبر خوش اینکه سبک زندگی و عوامل محیطی بر میزان فعالیت این ژن ها موثر هستند.به عبارت دیگر برای فعالیت ژن های ایجاد کننده چاقی در اکثر موارد نیاز به یک محیط «چاق‌زا» داریم. در واقع یک محیط چاق زا اغلب مردم را چاق می کند به این صورت که افرادی که استعداد ژنتیکی بالایی برای چاقی دارند، بیشترین وزن را خواهند داشت، در حالی که آنهایی که به چاقی مقاوم هستند، کمتر وزن اضافه خواهند نمود. حدود 70 ژن در ایجاد چاقی نقش دارد .
ژن ها چگونه می توانند باعث چاقی شوند؟
ژن ها از روش های زیادی می تواند باعث چاقی شوند مثلا سوخت انرژی را کاهش می دهند یا برخی از ژن ها بر نحوه توزیع چربی در بدن موثر هستند.برخی از آنها بر میزان اشتها و برخی دیگر بر میزان جذب درشت مغذی ها (قند ها ) موثر هستند.
درواقع ، بافت چربی، پانکراس و دستگاه گوارش برای تنظیم میزان مصرف غذا ،سیگنال یا پیام هایی را به مغز می فرستند و مغز در پاسخ به این سیگنال ها میزان مصرف غذا را تنظیم می کند. این سیگنال‌ها توسط هورمون‌هایی مانند لپتین، انسولین و گرلین و سایر مولکول‌های کوچک منتقل می‌شوند. مغز این سیگنال ها را دریافت کرده و به بدن برای مصرف یا کاهش مصرف غذا دستور می دهد. این ژن ها هستند که این سیگنال ها را تولید می کنند و تغییرات کوچک در این ژن ها می تواند بر تولید یا عدم تولید آنها تأثیر بگذارد.
سوال بسیار مهم چگونه فردی با داشتن ژن چاقی می تواند وزن متناسب داشته باشد؟
همانطور که گفتیم ژنتیک در تعیین وزن شما نقش دارد. اما این تمام ماجرا نیست. محیط زیست، سبک زندگی و انتخاب های سالم هنوز هم سهم زیادی در وزن شما دارند.
به همین علت شیوع چاقی در جمعیت‌هایی که محیط‌هایشان باعث عدم فعالیت بدنی و افزایش مصرف غذاهای پرکالری میشود، افزایش چشمگیری داشته است. حتی در یک خانواده نیز این الگو قابل دیدن است.همه افراد خانوار علیرغم داشتن زمینه ژنتیکی بسیار مشابه وزن یکسانی ندارند چون سبک زندگی و انتخاب های غذایی یکسانی ندارند.
سوال دیگر ایا همه ژن ها در یک محیط چاق زا (مصرف غذاهای پرکالری و فعالیت بدنی کم) به یک نسبت افراد را چاق می کنند؟
خیر.افراد از نظر ارتباط ژنتیک و وزن به چهار قسمت تقسیم می شود:
-
چاقی ژنتیکی
-
استعداد ژنتیکی قوی
-
استعداد ژنتیکی خفیف
-
مقاومت ژنتیکی نسبت به چاقی.
چاقی ژنتیکی چاقی تک ژنی نیز نامیده می شود.این نوع چاقی به ندرت اتفاق می افتد و با اختلالات غدد درون ریز همراه می باشد.این نوع چاقی معمولا زیر ۵ سالگی شروع می شود و عوامل محیطی اثر کمی بر آن دارند.مانند بیماری Bardet-Biedl و Prader-Willi syndrome
استعداد ژنتیکی زیادکه چاقی چند ژنی هم نامیده می شود،در یک محیط چاق زا ،افراد چاقی را به وجود می آورد که به وفور در جامعه یافت می شوند و منظور اکثر افراد از چاقی ژنتیکی همین نوع چاقی است.این افراد بیشترین ژن های مستعد کننده چاقی را دارند و در یک محیط چاق زا بیشترین افزایش وزن را پیدا می کنند.ولی همانطور که گفتیم این چاقی با انتخاب یک رژیم غذایی درست می توانند وزن خود را کنترل کنند.نکته بسیار مهم در کنترل وزن این افراد تنظیم کالری دریافتی است.این افراد باید بدانند که با دریافت رژیم های نادرست و یا غذا نخوردن دچار کاهش وزن نخواهند شد که ما برای این افراد برنامه غذایی ویژه ای داریم
استعداد ژنتیکی خفیف : این نوع ژنتیک هم موجب چاقی خواهند شد ولی نه به اندازه افرادی که استعداد ژنتیکی زیادی دارند.این دسته از افراد با کنترل کالری و افزایش فعالیت بدنی می توانند به راحتی می توانند وزن خود را کاهش دهند و وزن کاهش داده شده را حفظ کنند
مقاومت ژنتیکی نسبت به چاقی: بارها و بارها افرادی را دیده ایم که میزان کالری زیادی را دریافت می کنند و علیرغم فعالیت بدنی کم چاق نمی شوند.این ژن های مقاوم به افزایش وزن را دارند و به سختی وزن اضافه می کنند.
references:
نظر شما