شیر منبع عالی کلسیم، فسفر و پروتئین ، ریبوفلاوین ( ویتامین B2 ) است .

در شیر ویتامین های A ، D  و B12 و کولین و املاح های  پتاسیم ، روی ،منیزیم و سلنیوم به مقدار زیادی وجود دارد.

شاید شما تا کنون از روی علاقه یا عادت  شیر مصرف می کردید،  ولی قطعا با دانستن خواص شیر تصمیم آگاهانه ای برای گنجاندن شیر در رژیم غذایی روزانه خود خواهید گرفت . (برای دانستن ترکیب مواد مغذی و فواید متعدد شیر جدول حقایق تغذیه ای ذیل را مطالعه نمایید)

جدول حقایق تغذیه ای یک لیوان شیر
عنوان	مقدار	واحد	توضیحات
انرژی ( کم چرب)	120	کیلو کالری	معادل 6 قاشق غذاخوری برنج
انرژی ( پر چرب )	150	کیلو کالری	-
پروتئین	8	گرم	-
کربوهیدرات	12	گرم	معادل 4 هبه قند
ویتامین A	53	میکرو گرم	-
ویتامین E	0.07	میلی گرم	-
ویتامین B2	0.43	میلی گرم	-
ویتامین B3	0.07	میلی گرم	-
ویتامین B6	0.07	میلی گرم	-
اسید فولیک (فولات)	19	میکرو گرم	-
ویتامین C	2.4	میلی گرم	-
سدیم	120	میلی گرم	ناچیز
پتاسیم	360	میلی گرم	-
کلسیم	265	میلی گرم	-

به عنوان نمونه مصرف شیر از پوکی و شکستگی استخوان جلوگیری  نموده و موجب سلامت استخوان و دندان ها و به حفظ وزن سالم و طبیعی بدن کمک می کند .

 نکات جالبی در خصوص انتخاب و نگهداری شیر وجود دارد که باید برای حفظ ارزش غذایی شیر آن را بدانید .

شیر منبع خوبی از ویتامین B2 می باشد.ویتامین B2 به نور خورشید حساس بوده و در صورتی که شیر خریداری شده در شیشه های شفاف بسته بندی شده باشد اگر  در مقابل نور مستقیم خورشید قرار داده شود ویتامین B2 خود را از دست می دهد پس در هنگام خرید دقت کنید که شیر در مقابل نور خورشید نباشد. البته توصیه می شود شیر های پاکتی  خریداری شود چون شیر های پاکتی ضمن حفظ ارزش غذائی ، امکان نگهداری طولانی مدت نیز دارند.

 یک باور غلط در مورد شیر های پاکتی این است  که در این شیر ها از نگهدارنده برای طولانی کردن تاریخ مصرف آن استفاده می گردد و این در حالی است که دلیل ماندگاری و طولانی تر بودن تاریخ مصرف این  شیر ها بخاطر بسته بندی تتراپک ( کاغذهای چند لایه) آن است که امکان نفوذ نور و هوا از میحط بیرون به داخل بسته بندی و یا برعکس وجود ندارد .

شیر فله بهتر است یا شیر های کارخانه ای؟

همه می دانند که قبل از مصرف ، شیر فله حتما باید جوشانده شود ولی این مهم که جوشیدن غیر اصولی شیر باعث از بین رفتن خواص مهم شیر می شود شاید کمتر کسی شنیده باشد . قابل توضیح است که شیر فله  باید به مدت یک تا دو دقیقه جوشانده شود تا میکروب های مضر آن از بین برود ولی همین مدت کوتاه هم باعث تغییر شکل و از بین رفتن پروتپین و کاهش جذب کلسیم موجود در شیر می شود  . لایه سفیدرنگی که پس از جوشاندن  شیر کف ظرف باقی می ماند همان پروتپین های تغییر شکل یافته هستند.

شیر های کارخانه ای با بخار آب میکروب زدایی شده و پروتپین و کلسیم قابل جذب بیشتری دارند.

حالا اگر شما قادر هستید استاندارد های جوشیدن شیر را در منزل اجرا کنید می توانید از شیر فله استفاده کنید ولی در غیر اینصورت توصیه می شود از شیر های کارخانه ای استفاده نمایید .

مصرف شیر در چه افرادی ممنوع است؟

مصرف شیر در کودکان زیر یکسال ممنوع بوده ،  چون باعث خونریزی های نامحسوس از دستگاه گوارش و کم خونی  کودک خواهد شد. ولی مصرف شیر به مقدار کم برای تهیه فرنی یا شیر برنج ممنوعیت نداشته و برای کودک مضر نخواهد بود.هرچند که توصیه بر استفاده از شیر مادر برای تهیه این غذاها می باشد .

گروه دوم بیماران کلیوی هستند. این بیماران محدودیت دریافت پروتپین دارند در نتیجه حتما میزان شیر مصرفی باید توسط یک رژیم شناس برای ایشان تعیین شود .

آیا مصرف زیاد شیر موجب کم خونی خواهد شد؟

بله مصرف زیاد شیر بیشتر از سه لیوان در روز با احتساب سایر فرواده های شیری در افراد بزرگسال  و بیشتر از یک و نیم لیوان با احتساب سایر فرواده های شیری برای کودکان زیر دو سال موجب کم خونی خواهد شد

چه میزان شیر و سایر محصولات لبنی باید مصرف شود؟

در افراد بزرگسال دو تا سه لیوان و در کودکان یک تا یک ونیم لیوان باید از شیر و سایر فرواده های لبنی استفاده شود .

 

اهمیت مصرف شیر در کودکی و نوجوانی چیست؟

استخوان ها تا سن ۱۸ سالگی قادر به ذخیره کلسیم هستند و بعد از آن کلسیم مصرفی موجود در غذاها و یا مکمل ها تنها به جایگزین کلسیم مصرفی بدن  می شود و قابل ذخیره شدن نیست . پس در صورتی که می خواهیم دچار پوکی استخوان در بزرگسالی نشویم باید شیر را به میزان توصیه شده خصوصا در دوران کودکی و نوجوانی استفاده کنیم .

 

آیا بادام درختی میتواند به جای شیر، کلسیم مورد نیاز بدن را تامین نماید؟

دریک لیوان شیر حدود ۲۷۰ میلی گرم کلسیم وجود دارد، در صورتی که بخواهیم این کلسیم را از بادام درختی تامین کنیم باید حدود ۱۱۰ عدد بادام بخوریم که عملا امکان پذیر نخواهد بود .

 

آیا تخم شربتی می تواند جایگزین شیر بشود؟

در هر قاشق سوپ خوری تخم شربتی  حدود ۸۰ میلی گرم کلسیم را دارد که اگر بخواهیم آن را جایگزین شیر کنیم باید ۴ قاشق  غذاخوری از تخم شربتی بخوریم .اما در نظر بگیرید که تخم شربتی پروتئین ناچیزی دارد ولی در مقابل آن شیر دارای پروتئین زیادی می باشد  که خودش به جذب کلسیم کمک خواهد نمود. علاوه بر این شیر منبع ویتامین B2 نیز می باشد که این ویتامین در تخم شربتی به میزان ناچیز وجود دارد .

---